Hatay Cumhuriyeti’nin ilk ve tek CumhurbaÅŸkanıdır. 1892 yılında Gaziantep’te doÄŸdu. Kırıkhan RüÅŸtiyesi’ni bitirdikten sonra özel eÄŸitim gördü. I. Dünya Savaşında istihbarat görevlerinde çalıştı. İskenderun Sancağı’ndaki Fransız iÅŸgaline karşı direniÅŸ hareketinin örgütlenmesinde öncülük yaptı.20 Ekim 1921’de TBMM Hükümeti ile Fransa arasında imzalanan Ankara AntlaÅŸmasıyla İskenderun Sancağı, Fransız mandası altındaki Suriye’ye özerk bir yönetim birimi olarak baÄŸlandı. Fransız yönetiminin tavrından dolayı direniÅŸ hareketleri yeniden baÅŸladı. Tayfur Sökmen, gıyabında ölüm cezasına çarptırılınca Adanaya kaçtı. 1924-26 arasında Viyana’da kalan Tayfur Sökmen, Hariciye Vekaleti’nin giriÅŸimiyle Fransa’dan İskenderun Sancağı’na giriÅŸ izni aldı. Buna raÄŸmen baskıya uÄŸradı ve 1927den sonra Gaziantep, Adana ve İstanbul’da yaÅŸamak zorunda kaldı. 1935’te Antalya bağımsız milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi. 1936’da Fransa’nın Suriye ve Lübnan’a bağımsızlık vermesi üzerine, Türkiye, İskenderun Sancağı’nı da bağımsızlığa kavuÅŸturmak için giriÅŸimlere baÅŸladı. 1937’de İskenderun Sancağı’na, dışiÅŸlerinde Suriye’ye baÄŸlı, ama kendi anayasasıyla yönetilen yarı sancak statüsü tanındı. Sancağın adı da Hatay olarak deÄŸiÅŸtirildi. Aynı yıl Türkiye’nin verdiÄŸi nota üzerine Fransa sorunun Milletler Cemiyeti’nde çözülmesini istedi. Uluslararası koÅŸulların da dayatması sonucunda varılan anlaÅŸmayla, Milletler Cemiyeti 19 Mayıs 1937de Hatay için bir anayasa kabul etti. Uzun süren görüÅŸmelerden sonra, Türk ve Fransızlardan oluÅŸan bir kurulun gözetiminde Hatay Cumhuriyeti’nin kurulduÄŸunu ilan etti. CumhurbaÅŸkanlığına da Tayfur Sökmen’i seçti. Hatay Cumhuriyeti 29 Haziran 1939’da Millet Meclisi kararıyla Türkiye Cumhuriyeti’ne katıldı. CumhurbaÅŸkanlığı görevi sona eren Sökmen, 1950’ye kadar Antalya, 1950-54de Hatay milletvekili olarak TBMM’de yer aldı. 1969’da kontenjan senatörü olarak Cumhuriyet Senatosu’na girdi. 1975’te siyasi hayattan çekildi. Tayfur Sökmen, 1980 yılında İstanbul’da öldü.
|